nieuws / Bonenbende: Bijzondere bonen proeven!

Jan Schrijver is enthousiaste teler van oude bonenrassen
In de streek tussen Schagen en Alkmaar werden vroeger veel peulvruchten verbouwd op de wat zwaardere kleigronden. Peulvruchten behoren tot een heel grote familie van de vlinderbloemige. Bekend uit deze streek zijn de bruine bonen, citroenbonen en de groene en grauwe erwten. Wieringer boontjes, heilige boontjes en kievitsbonen zijn bijzonderder. Het zaad van deze rassen is moeilijk te krijgen en het moet je hobby zijn om deze peulvruchten te telen.

Gezond en duurzaam
De teelt van peulvruchten is zeer milieu- en klimaatvriendelijk. Vlinderbloemige gewassen gebruiken immers bodembacteriën om stikstof uit de lucht te halen, waardoor ze de bodem verrijken. Peulvruchten vervullen daarom een belangrijke rol in de wisselteelt. En nog belangrijker: ze laten een vruchtbaarder aarde achter met een rijkere biodiversiteit.

De ecologische voetafdruk van deze gewassen is relatief klein en de teelt vraagt weinig water. Ook trekken ze met hun bloemen een zeer veelzijdig insectenbestand aan. De bonengewassen zijn warmte minnende planten die in de nazomer de zonnekrachten opslaan in de vruchten. Als wij deze bonen in de winter opeten profiteren we van deze energie. Peulvruchten zijn gezond en duurzaam.   

Ouderwets bonen dorsen
In mijn jeugd was het een feest als de schelfjes gedroogde opgetaste bonen en erwten met het schuitje van de akkertjes werden gehaald en thuis werden gedorst. Dat gebeurde met vrij ouderwetse dorsmachientjes of gewoon nog met de dorsvlegel.

Het werken met de dorsvlegel behoort nog echt tot het oude ambacht. Dit werk wordt gedaan vanuit een zeer gelijkmatig ritme. Als kind kon ik daar eindeloos naar kijken hoe mijn opa en ooms dit deden. Met zeven werden de bonen verder geschoond en daarna werden ze in linnen zakjes opgehangen op de zolder van de boerderij.

Vervanger voor vlees
En nu telen we de bonen zelf op de Lepelaar. We zijn er nog meer van overtuigd dat het kweken van peulvruchten van groot belang is. Een kilo bonen bevat net zoveel eiwitten als een kilo vlees. Er is dus weinig fantasie voor nodig om het grote belang van dit product in te zien.

Uit milieu- en gezondheidsoverwegingen moeten we minder vlees gaan eten. De peulvruchten zijn een van de beste vervangers daarvoor. Ze zijn rijk aan koolhydraten, vitamine B, eiwitten en mineralen als calcium, ijzer, fosfor en molybdeen. Ze zijn erg rijk aan vezels en uiterlijk zeer kleurrijk. Let maar eens op het kievitsboontje, een zeer aparte creatie van moeder natuur.

Alle gedroogde erwten en bonen vragen om een goede voorbereiding, ze moeten een nacht voor geweekt worden. Daarna kan je ze met de vele recepten die er zijn tot de lekkerste maaltijden bereiden. Het wordt genieten van dit zongerijpt product wat zo dienstbaar is aan de natuur!

Jan Schrijver