nieuws / Reactie van Jan op het fipronil-schandaal
« terug naar overzichtNaar aanleiding van het fipronil schandaal schreef Jan Schrijver een ingezonden brief aan de Opinie pagina van Dagblad Trouw. Daar werd het niet geplaatst, maar wel op de site van de stichting Demeter.
Hoe gevaarlijk zijn chemische bestrijdingsmiddelen in de landbouw nu echt voor onze gezondheid?
Het insectenbestrijdingsmiddel fipronil, wat nu in de eieren is gevonden geeft aan hoe gemakkelijk chemische bestrijdingsmiddelen in de voedselketen terecht komen. Natuurlijk mag dit niet en de gevolgen voor de bedrijven die deze middelen hebben gebruikt zijn groot. Tegelijkertijd wordt het gevaar van deze middelen sterk afgezwakt met de woorden: het gaat maar om zeer kleine hoeveelheden die zo goed als te verwaarlozen zijn. Van het eten van een paar eitjes loopt je gezondheid geen gevaar op!.
Zelf ben ik in 1971 een biologisch-dynamisch Land en Tuinbouwbedrijf begonnen. Een zeer belangrijke reden was dat ik geen chemische bestrijdingsmiddelen meer wilde gebruiken. De gechloreerde koolwaterstofverbindingen, met als bekendste middelen DDT, Dieldrin, Aldrin en Heptachloor enz. gebruikt als insecticiden, werden berucht om hun toxische profiel. Middelen die zich ophoopten in het vetweefsel van mensen en dieren. Bij vermagering kwamen deze gifstoffen weer vrij, met alle gevolgen van dien. Veel sterfte onder de vogels en vele andere dieren en zeer schadelijke gevolgen voor de gezondheid van de mensen. De meeste van deze middelen zijn sinds de jaren '80 van de vorige eeuw verboden.
Bij het middel fipronil krijg ik weer het zelfde gevoel. Als bij de gechloreerde koolwaterstofverbindingen. Het gaat weer om een insecticide wat zich op hoopt in het vetweefsel dus cumulatief werkt als je het regelmatig eet. Aan de scheikundige verbindingen zie ik overeenkomsten met boven genoemde groep. Dit geldt ook voor de zeer giftige Neonicotinoïden bestrijdingsmiddelen. Fipronil zit ook in het bestrijdingsmiddel Regent 500 FS welk middel wordt gebruikt om zaad te ontsmetten tegen insecten in de zonnebloemen, mais, broccoli, boerenkool, bloemkool, wittekool enz.(een systemisch middel)
Het middel wordt dus niet alleen gebruikt in de pluimveesector en bij honden en katten, maar wordt ook gebruikt in de land en tuinbouw voor de bestrijding van insecten. Een aantal jaren geleden werd nog gepleit om al deze middelen in 2020 te verbieden.
We hebben dus nog niet veel geleerd uit het verleden en wat de biologische landbouw betreft staat Nederland bijna onderaan. Zie de publicatie in Trouw van 1 juli 2017 over het percentage biologische gronden in Europa.
In ons land gaat het nog te veel over bulkproductie tegen zo laag mogelijke kosten met alle milieugevolgen van dien. En de grote supermarkten, zoals tot voor kort Albert-Hein waren de producten bijna alleen maar puur en eerlijk wat de klok sloeg en dat moest de consument maar geloven.
Het gebruik van chemische middelen ligt verachter mij. Het werken aan bodemvruchtbaarheid en biodiversiteit is een vast onderdeel van ons bedrijf geworden, wat ik zelf de normaalste zaak van de wereld vindt. In ons land waar de natuur al zo is achteruit gegaan past in mijn ogen alleen maar Natuur inclusieve Landbouw. De bijen, kieviten, scholeksters en een rijke plantengroei horen daar bij. Het is een nieuwe uitdaging een andere relatie met de natuur aan te gaan gekenmerkt door eerbied voor ecologisch evenwicht en dat vraagt om een ander beleid.
Jan Schrijver Biologisch-Dynamisch Akker en Tuinbouwer op de Lepelaar in de gemeente Schagen en vanaf oktober 2017 voorzitter van de Demeterstichting Nederland.